Wybuch wojny

     28 lipca Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. W odpowiedzi na mobilizację armii rosyjskiej Niemcy 1 sierpnia wypowiedziały wojnę Rosji i 3 sierpnia jej sojuszniczce Francji. 6 sierpnia 1914 roku Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji.

     16 sierpnia 1914 roku naczelny dowódca wojsk austriackich arcyksiążę Fryderyk oraz szef Sztabu Generalnego Conrad von Hötzendorf wraz z całym sztabem przenoszą Kwaterę Główną (AOK) z Wiednia do Przemyśla. W tym dniu o godz. 2.00 pociąg specjalny wiozący m.in. Wodza Naczelnego, gen. piech. arcyks. Fryderyka, następcę tronu, arcyks. Karola, szefa Sztabu Generalnego, gen. piech. Conrada von Hötzendorfa opuścił Wiedeń, aby po 36 - godzinnej podróży, prowadzącej przez Kraków i Jarosław, przybyć do Przemyśla. Tu dostojni goście zostali na dworcu powitani przez komendanta twierdzy, gen. dyw. Hermanna Kusmanka von Burgneustättena wyznaczonego na to stanowisko przez cesarza Franciszka Józefa na kilka miesięcy przed wybuchem wojny.

     12 września w obliczu zagrożenia ze strony wojsk rosyjskich Kwatera Główna (AOK) zostaje przeniesiona z Przemyśla do Nowego Sącza.



Samochód - ambulans poczty wojskowej w październiku 1914 r.

     Pod koniec sierpnia 1914 roku stan załogi Twierdzy Przemyśl wynosił 80.655 osób i 8.588 koni. Szybko się powiększał i w dniu 17 września, tj. na początku pierwszego oblężenia, osiągnął stan 131 tys. osób i 21,5 tys. koni – razem 65 batalionów, 7 (8) szwadronów, 4 (5) baterii, 43 kompanie artylerii fortecznej, 48 oddziałów art. pospolitego ruszenia, 8 kompanii saperów, kompania telegraficzna, radiostacja, kolejka polowa, gołębnik, policja wojskowa, żandarmeria wojskowa, straż pożarna i szpital garnizonowy. W skład Komendy Twierdzy oprócz Komendanta gen. dyw. Hermanna Kusmanka wchodzili: Szef sztabu – ppłk. (Obstlt.) Ottokar Hubert, Szef artylerii – płk. (Obst.) Camil, Szef inżynierii – płk. (Obst.) Schwalb, Szef sanitarny – płk. (Obst.) dr Schonbaum, Szef intendentury – int. Alois Rausch.

     W tym czasie na polecenie Kwatery Głównej w Twierdzy Przemyśl znajdowały się następujące jednostki wydzielone z 3 Armii:

  • 23 Węgierska Dywizja Piechoty Honvedów – d-ca gen. dyw. Tamásy,
  • 93 Brygada Piechoty Pospolitego Ruszenia – d-ca gen. mjr Kaltenecker,
  • 97 Węgierska Brygada Piechoty Pospolitego Ruszenia – d-ca gen. mjr Weber,
  • 108 Brygada Piechoty Pospolitego Ruszenia – d-ca płk Martinek,
  • 111 Brygada Piechoty Pospolitego Ruszenia – d-ca gen. mjr Waitzendorfer
  • grupa zabezpieczenia linii kolejowych gen. mjr Nickla,
  • żandarmeria asystencyjna pospolitego ruszenia,
  • kompanie zapasowe pospolitego ruszenia,
  • pułki marszowe Honvedów.

     Tak duże nagromadzenie wojska i ludności cywilnej wymagało obsługi pocztowej w celu zapewnienia łączności z rodzinami w głębi monarchii. Było to ważne dla utrzymania ducha bojowego i odpowiedniego morale żołnierzy. W jesieni 1914 roku działała w Twierdzy Przemyśl poczta cywilna. Poczta Główna Przemyśl 1 miała swą siedzibę przy ul. Mickiewicza 11 natomiast filie mieściły się w Rynku pod nr 23 i na Zasaniu przy ul. 3 Maja 11. Pomiędzy Przemyślem a Medzilaborcami (obecnie Słowacja) przez Chyrów, Ustrzyki Dolne, Zagórz i Łupków kursował ambulans kolejowy stosujący datownik „Przemysl – M.Laborcz / 58”. Ponadto działały poczty cywilne w Żurawicy i Siedliskach. Dyrektorem poczty w Przemyślu był Teofil Kossonoga, starszym kontrolerem pocztowym Bronisław Smoleń a kontrolerem pocztowym Edmund Herzan. Korespondencja wojskowa była wolna od opłaty pocztowej.



Kartka poczty polowej przewieziona pierwszym lotem z oblężonego Przemyśla

     Wybuch wojny ograniczył lub zlikwidował w Monarchii Austro – Węgierskiej wszystkie urzędy pocztowe. Na terenach zajętych przez Austro – Węgry powstały tzw. poczty etapowe, które oprócz wojska miały służyć również ludności cywilnej. Na potrzeby wojska utworzono poczty polowe, które były przydzielone do jednostek wojskowych i poruszały się razem z nimi. W Twierdzy Przemyśl w jesieni 1914 roku funkcjonowały następujące Urzędy Poczty Polowej (K.u.K. Feldpostamt):

- nr 7 – w Siedliskach (wieś na płd. wschód od Przemyśla), obsługująca jednostki węgierskie
- nr 21 – dla obsługi jednostek węgierskich
- nr 82 – w Przemyślu, dla obsługi jednostek węgierskich
- nr 152 – w Pikulicach (wieś na płd. od Przemyśla), przydzielona do 108 Brygady Piechoty
- nr 159 – w Przemyślu (w Sanoku podczas pierwszego oblężenia)

1| 2| 3| 4| 5| 6| następna

Projekt serwisu: CYBERNET s.c 2004